سلسله مباحث معرفی انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری
صندوق‌های اهرمی
صندوق اهرمی در بازار سرمایه؛ فرصتی برای بازده بیشتر با ریسک بالاتر
صندوق اهرمی نوعی صندوق سرمایه‌گذاری است که به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهد با استفاده از اهرم مالی، یعنی بهره‌برداری از بدهی یا وام، میزان سود سرمایه‌گذاری خود را افزایش دهند. این صندوق‌ها با تنوع در واحدهای سرمایه‌گذاری، گزینه‌ای جذاب برای هر دو گروه سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر و محتاط به شمار می‌آیند. صندوق اهرمی برای سرمایه گذاری و انتقال مالکیت‌ها از دو ساز و کار صدور و ابطال و قابل معامله در بورس (ETF) استفاده می‌کند.
اولین صندوق‌های اهرمی ساخت‌یافته در قالب ETFهای اهرمی (Leveraged ETFs) در دهه ۱۹۹۰ در ایالات متحده ایجاد شدند. شرکت ProFunds Group از پیشگامان این حوزه بود.
اولین بار این نوع صندوق‌ها در سال 1400 در بازار بورس ایران شکل گرفتند و از آن روز به بعد به یکی از پرطرفدارترین ابزارهای بازار مالی تبدیل شده‌اند.
در پایان سال 1400 تنها یک صندوق اهرمی با خالص ارزش دارایی 1.5 همت در حال فعالیت بود که در سال 1401صندوق اهرمی بعدی تاسيس گردید که AUM تحت مدیریت صندوق‌های اهرمی را تقریبا به 12 همت رساند، بیشترین رشد دارایی‌های تحت مدیریت صندوق‌های اهرمی را در سال 1403 داشتیم (تقریبا 68 همت) که 5 صندوق اهرمی در آن سال پذیره‌نویسی و مورد معامله قرار گرفتند.
هم‌اکنون 9 صندوق اهرمی در بازار سرمایه‌ی ایران پذیره نویسی شده و 8 صندوق در حال فعالیت هستند. خالص ارزش دارایی‌های این 8 صندوق در اردیبهشت 1404 تقزیبا 79 همت می‌باشد.
ساختار صندوق‌های اهرمی
واحدهای عادی و واحدهای اهرمی
واحدهای عادی صندوق اهرمی برای افرادی مناسب است که ریسک‌پذیری کمی دارند و به دنبال سود مطمئن و محدود هستند و واحدهای ممتاز صندوق اهرم برای افرادی مناسب است که ریسک‌پذیر و جسور هستند و می‌خواهند سود بیشتری کسب کنند. به همین دلیل، این واحدها دارای قابلیت اهرم هستند و با ایجاد بدهی برای سرمایه‌گذاران، بازدهی بیشتری ایجاد می‌کنند.
بر اساس استراتژی صندوق‌های اهرمی، سهامداران ممتاز تضمین می‌کنند که سهامداران عادی حداقل بازدهی مشخص‌شده را دریافت کنند. بنابراین، سهامداران عادی نگران بازدهی و دارایی خود نخواهند بود. اما سهامداران ممتاز به خاطر پذیرش این ریسک و تعهد، می‌توانند از مکانیزم اهرم استفاده کنند.
بنابراین اگر بازدهی صندوق بیش از سقف بازدهی تعیین شده برای سهامداران عادی باشد، سهامداران ممتاز علاوه بر سود سرمایه خودشان، مازاد سود سهامداران عادی را نیز دریافت می‌کنند.
اما اگر صندوق در یک سال کمتر از سقف بازدهی تعیین شده برای سهامداران عادی سود کند، سهامداران عادی، حداقل سود تضمین شده را می‌گیرند و کسری سود، از سهامداران ممتاز تأمین می‌شود.
در مباحث بعدی به مفاهیم ضریب اهرمی و درصد حباب صندوق‌های اهرمی خواهیم پرداخت.
