محتوای گزارش
- نگاهی به صنعت روغن خوراکی
- معرفی اجمالی غکورش
- اطلاعات مختصر مربوط به کارخانه‌های شرکت
- برند و محصولات تولیدی شرکت
- نگاهی به فروش شرکت
- مفروضات پیش‌بینی صورت سود و زیان
- نگاهی به صنعت روغن خوراکی در ایران
- ساختار سهامداری و شرکت‌های سرمایه‌پذیر غکورش
- فرآیند تولید محصولات
- رقبای شرکت در بازار داخل
- بررسی حاشیه سود
- پیش بینی صورت سود و زیان
نگاهی به صنعت روغن خوراکی
صنعت روغن خوراکی به عنوان یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین بخش‌های زنجیره تأمین مواد غذایی در جهان شناخته می‌شود. این صنعت دربرگیرنده تولید، فرآوری، بسته‌بندی و توزیع انواع مختلف روغن‌های گیاهی و حیوانی است که کاربردهای وسیعی در صنایع غذایی، تولیدات صنعتی، بهداشتی و حتی آرایشی دارند. روغن‌های خوراکی نه تنها به دلیل خواص تغذیه‌ای و نقش آن‌ها در تامین کالری و چربی‌های مورد نیاز بدن اهمیت دارند، بلکه به دلیل نقش استراتژیک در اقتصاد جهانی نیز بسیار مورد توجه هستند.
- روغن پالم: به عنوان پرفروش‌ترین روغن خوراکی جهان، روغن پالم از میوه درختان نخل روغنی استخراج می‌شود و بیشتر در اندونزی و مالزی تولید می‌گردد. این روغن به دلیل هزینه‌های تولید کمتر و کارایی بالا در فرآیندهای صنعتی و غذایی، تقاضای بسیار بالایی دارد. کشورهای تولیدکننده، بخش عمده‌ای از تولید خود را به کشورهای آسیایی، آفریقایی و اروپایی صادر می‌کنند.
- روغن کلزا و آفتابگردان: روغن کلزا بیشتر در کانادا و اروپا تولید می‌شود و به دلیل محتوای پایین اسیدهای چرب اشباع و چربی‌های سالم، برای سلامتی بسیار مناسب است. روغن آفتابگردان نیز در مناطق اروپای شرقی و روسیه به میزان زیادی تولید می‌شود و طرفداران خاص خود را در میان مصرف‌کنندگان دارد.
- روغن سویا: یکی دیگر از روغن‌های پرمصرف جهان که عمدتاً در ایالات متحده، برزیل و آرژانتین تولید می‌شود. این روغن علاوه بر مصرف در آشپزی، به عنوان خوراک دام نیز به کار می‌رود و ارزش غذایی بالایی دارد.
- روغن زیتون: این روغن به دلیل مزایای تغذیه‌ای و سلامتی خود، در کشورهای مدیترانه‌ای مانند اسپانیا، ایتالیا و یونان تولید می‌شود. روغن زیتون جزئی جدایی‌ناپذیر از رژیم غذایی مدیترانه‌ای است و به عنوان روغن سالم، تقاضای رو به افزایشی در سطح جهان دارد.
نگاهی به صنعت روغن خوراکی
در سال‌های اخیر، بازار جهانی روغن‌های نباتی با توجه به گرایش مصرف‌کنندگان به استفاده از روغن‌های گیاهی به‌جای روغن‌های حیوانی، روند رو به رشدی را تجربه کرده است. افزایش تقاضا برای این نوع روغن‌ها موجب شده است تا ارزش بازار جهانی این صنعت به‌طور چشمگیری افزایش یابد و تجارت پررونقی را در این حوزه ایجاد کند. این بازار در سال ۲۰۱۹ حدود ۹۶ میلیون دلار بوده و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۲۵ با نرخ رشد مرکب سالانه ۳.۵۷٪ به ۱۱9 میلیارد دلار برسد.
توزیع مصرف روبرو نشان می‌دهد که روغن‌های پالم و سویا نقش بسیار کلیدی در تأمین چربی‌های گیاهی جهان دارند و احتمالاً به دلیل قیمت و حجم تولید، بیشترین مصرف را دارند. روغن‌های دیگر مانند زیتون و بادام زمینی سهم کمتری دارند که می‌تواند به دلیل قیمت بالاتر یا تولید محدود آن‌ها باشد.
رشد جمعیت، افزایش آگاهی‌های پزشکی و اهمیت دادن به رژیم‌های غذایی سالم از جمله عوامل اصلی رشد این بازار هستند. در این میان، به‌ویژه مناطق در حال توسعه که جمعیت بیشتری نیز دارند، از جمله مصرف‌کنندگان اصلی این صنعت به شمار می‌روند. طبق آمارهای به‌دست‌آمده، بازارهای اصلی این صنعت کشورهای آسیایی هستند و اروپا و آمریکای شمالی نیز از نظر مصرف در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
هند بزرگترین مصرف کننده روغن های خوراکی در دنیا می‌باشد.
نگاهی به صنعت روغن خوراکی در ایران
صنعت روغن خوراکی به عنوان یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین بخش‌های زنجیره تأمین مواد غذایی در جهان شناخته می‌شود. این صنعت دربرگیرنده تولید، فرآوری، بسته‌بندی و توزیع انواع مختلف روغن‌های گیاهی و حیوانی است که کاربردهای وسیعی در صنایع غذایی، تولیدات صنعتی، بهداشتی و حتی آرایشی دارند. روغن‌های خوراکی نه تنها به دلیل خواص تغذیه‌ای و نقش آن‌ها در تامین کالری و چربی‌های مورد نیاز بدن اهمیت دارند، بلکه به دلیل نقش استراتژیک در اقتصاد جهانی نیز بسیار مورد توجه هستند.
در سال گذشته ۱۰۰ درصد ارز روغن های خام وارداتی بر مبنای نرخ ارز ترجیحی یعنی دلار ۲۸,۵۰۰ تومانی تامین شدند.
استان‌های مازندران و خوزستان دارای بیشترین تعداد کارخانه‌های تولید روغن‌های نباتی در کشور هستند.
قیمت‌گذاری دستوری محصولات و وابستگی به واردات ماشین‌آلات از خارج از کشور از جمله تهدیدهای اصلی این صنعت محسوب می‌شوند.
از نقاط قوت این صنعت در ایران می‌توان به ماهیت اساسی و مصرفی این کالا و جایگاه همیشگی آن در سبد خانوار اشاره کرد. ایران با جمعیتی بالغ بر ۸۰ میلیون نفر، دومین بازار مصرف بزرگ در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا را داراست. همچنین، وجود زیرساخت‌های مناسب برای استحصال دانه‌های روغنی و تصفیه روغن از دیگر مزایای این صنعت در کشور است.
معرفی اجمالی غکورش
صنعت غذایی کورش از شرکت‌های زیرمجموعه گروه صنعتی گلرنگ می باشد که در سال 1380 با نام کشت و صنعت گلبرگ بهاران با هدف توسعه کسب و کار و ورود به حوزه صنایع غذایی آغاز به کار کرد. از بدو تاسیس شرکت، تولید محصولات متنوعی چون انواع روغن‌های خوراکی، دانه زیتون، روغن زیتون، رب گوجه‌فرنگی، تن‌ماهی، کنسروجات، انواع مربا، ترشی و… در برنامه کار قرار گرفت. در شروع کار، تولید محصولات با رویکرد بهره گیری از ظرفیت خالی کارخانجات کشور، به صورت برون سپاری آغاز شد. همچنین با هدف تکمیل زنجیره تامین و اهداف کیفی و اقتصادی دیگر، مخازن ذخیره روغن شرکت صنعت غذایی کورش به ظرفیت ۳۶,۰۰۰ تن در بند امام خمینی(ره) در سال 95 افتتاح گردید.
از آغاز سال 95 حوزه محصولات روغنی از شرکت کشت و صنعت گلبرگ بهاران تفکیک شده و اداره آن در شرکت صنعت غذایی کورش متمرکز شد. صنعت غذایی کورش در ابتدای سال 96 با حدود 500 نفر پرسنل به حضور و تولید در عرصه صنایع غذایی ادامه می دهد. از جمله دستاوردهای ویژه این حضور، در راستای رویکرد نوآورانه و سلامت محور شرکت، تولید روغن‌های ویژه چون روغن سرخ کردنی بدون پالم است که برای اولین بار به مصرف کنندگان ایرانی عرضه شده است.
ساختار سهامداری و شرکت‌های سرمایه‌پذیر غکورش
نگاهی به ساختار سهامداری شرکت نشان می‌دهد که سهامدار عمده آن گروه صنعتی گلرنگ است که مدیریت و اهداف این گروه تأثیر بسزایی بر مسیر پیشرفت شرکت دارد.
غکورش دارای 55 درصد از سهام شرکت سپید ماکیان می‌باشد که این شرکت پیشرو در صنعت طیور و بزرگترین زنجیره تولید و توزیع مرغ گوشتی کشور است .
سایر سرمایه‌گذاری‌های شرکت گسترش گلنوش هستی که در حوزه رستوران های زنجیره ای فعالیت دارند و پیشگامان صنعت طیور پارسیان می‌باشند.
اطلاعات مختصر مربوط به کارخانه‌های شرکت
شرکت صنعت غذایی کورش با تاسیس دو کارخانه خود یکی در تاکستان در سال 1392 و دومی نیز کارخانه تولید روغن در اشتهارد در سال 1393 فعالیت خود را در این صنعت آغاز کرد و در حال حاظر یکی از شرکت‌های پیشرو در صنعت غذایی کشور، دومین تولید کننده روغن و اولین تولید کننده روغن مایع خانوار در کشور محسوب می‌شود.
فرآیند تولید محصولات
روغن‌کشی: در این فرآیند، روغن از دانه‌های روغنی مانند سویا و کنجد استخراج شده و سایر اجزای دانه برای مصارف دام و طیور استفاده می‌شود. روش‌های استخراج شامل فشار غیر مداوم، اکسپلر، اکستراکشن و استخراج غیر مداوم هستند.
تصفیه‌خانه: در این مرحله که شامل خلط‌گیری یا صمغ‌گیری است، ناخالصی‌ها به‌صورت مکانیکی جدا می‌شوند. صمغ‌ها به دو دسته محلول و نامحلول در آب تقسیم می‌شوند و خلط‌گیری معمولاً در دمای 80 تا 90 درجه سانتی‌گراد انجام می‌شود. افزایش دما ممکن است از ته‌نشینی کامل جلوگیری کند.
خنثی سازی روغن: در این مرحله صمغ و اسیدهای چرب آزاد شده روغن طی فرایند خاصی و با استفاده از چند دستگاه سانتریفوژ روغن جدا می شوند.
رنگبری: در روغن رنگ هایی شامل کاروتنوئید، کلروفیل و کاروتن وجود دارد که با استفاده از خاک رنگبری روغن بی رنگ می شوند، رنگبری خود شامل چند مرحله می باشد.
خطوط بو گیری: وظیفه آن بوگیری و حذف برخی مواد است که باید از روغن جدا شوند.
مخزن روغن تصفیه شده: بعد از اتمام مراحل تصفیه و تولید روغن به این مخازن منتقل می شود.
پرکنی و بسته بندی: آخرین مرحله که با استفاده از دستگاه های تمام اتوماتیک در بسته بندی های مختلف و آماده پر می شوند.
برند و محصولات تولیدی شرکت
محصولات این شرکت در بازار با برند‌های اویلا ، فامیلا ، کیمبال و سان‌تین ارائه می‌شود.
عمده محصولات تولیدی شرکت روغن آفتابگردان، روغن ذرت، روغن کانولا ، روغن زیتون و روغن کنجد می باشد.
مکانیزم بازاریابی و فروش:
- توزیع و فروش مویرگی از طریق شرکت های پخش : فروش و پخش مویرگی محصولات شرکت صنعت غذایی کورش در سطح فروشگاه‌های خرده‌فروشی توسط شرکت‌های “گلرنگ پخش” و “گل پخش اول” به‌عنوان بزرگترین شرکت‌های پخش گروه صنعتی گلرنگ انجام می‌شود.
- فروش از طریق فروشگاه های زنجیرهای
- فروش به سایر فروشگاه‌های زنجیرهای بزرگ (به‌جز افق کوروش) از طریق شرکت گلرنگ پخش انجام می‌شود
- فروشگاه اینترنتی اُکالا
رقبای شرکت در بازار داخل
در بخش عرضه بازار روغن‌های گیاهی، عمده عرضه بازار توسط سه شرکت صنعت غذایی کورش، صنعتی بهشهر و مارگارین صورت می‌گیرد.
در سال ۱۴۰۲، کل تولید روغن مایع کشور برابر با ۱ میلیون و ۲۶۶ هزار تن و تولید روغن نیمه‌جامد و جامد برابر با ۷۱۵ هزار و ۲۶۴ تن بوده است.
نگاهی به تامین مواد اولیه و تولیدات شرکت
دانه‌های روغنی و روغن خام از اصلی‌ترین مواد اولیه برای تولید محصولات در شرکت صنعت غذایی کورش هستند که عمدتاً به‌صورت وارداتی تأمین می‌شوند. در سال مالی ۱۴۰۱، ۷۰ درصد از روغن‌های خام مورد نیاز شرکت از طریق واردات و ۳۰ درصد از محل خرید داخلی و روغن‌کشی دانه‌های روغنی در داخل کشور (به‌صورت کارمزدی) تأمین شده است.
در حال حاضر، این شرکت با بهره‌گیری از موقعیت لجستیکی کارخانجات تولیدی و نزدیکی به بنادر شمال کشور، اقدام به واردات روغن خام از کریدور حمل‌ونقل شمال کرده است که این امر موجب تسهیل و تسریع حمل روغن به کارخانجات شده است. همچنین در صورت عدم تخصیص ارز و عدم امکان واردات، شرکت اقدام به خرید روغن از تأمین‌کنندگان داخلی (عمدتاً شرکت مادر تخصصی بازرگانی دولتی ایران) می‌نماید.
بخش عمده بهای تمام‌شده شرکت را مواد مستقیم تشکیل می‌دهد؛ به عبارت دیگر، این شرکت موادمحور است و سهم عمده مواد مستقیم مصرفی آن مربوط به روغن خام است. کنجاله، ذرت دامی، تخم‌مرغ نطفه‌دار، دانه‌های روغنی و ملزومات بسته‌بندی از دیگر مواد مصرفی شرکت در دوره‌های مالی مختلف هستند.
نگاهی به فروش شرکت
قیمت‌گذاری روغن توسط سازمان حمایت از تولیدکننده و مصرف‌کننده انجام می‌شود. با توجه به دریافت ارز دولتی برای واردات مواد اولیه، قیمت نهایی محصولات اصلی شرکت به‌صورت دوره‌ای (یک یا دو بار در سال بسته به شرایط) و به‌طور دستوری از سوی این سازمان اعلام می‌گردد. سایر محصولات آزاد شرکت، مانند روغن زیتون، ذرت و کنجد که با ارز آزاد خریداری شده‌اند، بر اساس عواملی مانند کیفیت محصول و برند تولیدکننده و مطابق با عرضه و تقاضای بازار قیمت‌گذاری می‌شوند.
علت رشد شدید نرخ فروش شرکت در سال ۱۴۰۱، جایگزینی ارز ۴,۲۰۰ تومانی با ارز ۲۸,۵۰۰ تومانی بوده است.
شرکت صنعت غذایی کورش در سال‌های اخیر علاوه بر تصفیه روغن خوراکی، به واردات نهاده‌های دامی و کنجاله نیز پرداخته است.
بررسی حاشیه سود
شرکت در اواخر دهه ۹۰ حاشیه سودی بالای ۲۰ درصد داشت و در سال‌های ۹۹ و ۱۴۰۰، با ثابت ماندن نرخ ارز دولتی و شرایط تورمی، حاشیه سود به ۲۴ تا ۲۵ درصد رسید. اما با جایگزینی ارز ۴۲۰۰ تومانی با ارز ۲۸۵۰۰ تومانی، حاشیه سود روغن خوراکی به‌طور چشمگیری کاهش یافت، و به دلیل سهم عمده این محصول، حاشیه سود ناخالص شرکت به ۱۸ درصد رسید.
سایر محصولات شرکت در سال گذشته حاشیه سود ناخالص بین 6 تا 9 درصد را داشته اند.
شایان ذکر است که در زمان تهیه این گزارش، اخباری مبنی بر جایگزینی ارز ۲۸,۵۰۰ تومانی با ارز ۳۸,۵۰۰ تومانی مطرح شده است.
مفروضات پیش‌بینی صورت سود و زیان
- نرخ دلار ترجیحی برای سال مالی 1404 بر اساس اخبار به دست آمده 38,500 تومان ، در نظر گرفته شده است.
- افزایش دستمزد و تورم نیز، برابر با اعداد انتظاری قرار داده شده است.
- مقدار مصرف مواد اولیه بر اساس ضرایب مصرف شرکت در سال های گذشته محاسبه شده است.
- سیاست تقسیم سود شرکت در 3 دوره اخیر به طور میانگین 34 درصد بوده‌است و انتظار داریم همین سیاست را برای سال آتی هم حفظ کند.
پیش بینی صورت سود و زیان
- با در نظر گرفتن مفروضات مذکور و رعایت اصل محافظه‌کاری در تحلیل شرکت، برای سال‌های مالی 1403 شرکت، سود 1,513 ریالی به ازای هر سهم پیش‌بینی می‌شود.
منابع
- در تهیه این گزارش از منابع اطلاعاتی و سایت‌های زیر استفاده شده است:
- Codal.ir
- Kaladade.ir
- TSEMC.com
- Bourseview.com
سلب مسئولیت: این گزارش و محتوای آن صرفا جهت اطلاع از آخرین وضعیت بازارهای دارایی بوده و به تنهایی جهت اخذ تصمیمات سرمایه گذاری مناسب نیست و سبدگردان دانایان مسئولیتی در قبال خرید و فروش های صورت گرفته نخواهد داشت.
