- نگاهی به صنعت آروماتیک
- بنزن و مشتقات آن
- تولوئن و مشتقات آن
- زایلن و مشتقات آن
- تولیدکنندگان محصولات آروماتیکی در ایران
- مواد اولیه و محصولات شرکت‌های آروماتیکی
- مواد اولیه‌ی پتروشیمی بوعلی سینا
- محصولات پتروشیمی بوعلی سینا
طرح‌ها و پتروشیمی‌های مستقر در عسلویه و بندر ماهشهر
- بررسی روند قیمتی آروماتیک‌ها و مواد اولیه
- قیمت گاز طبیعی در چهار هاب اصلی
- محاسبه نرخ گاز خوراک پتروشیمی‌ها
- معرفی شرکت پتروشیمی بوعلی سینا
- ساختار سهامداری در پتروشیمی بوعلی سینا
- مفروضات تحلیل
- صورت سود و زیان پتروشیمی بوعلی سینا
نگاهی به صنعت آروماتیک
ترکیبات آروماتیک ترکیبات آلی هستند که به عنوان «هیدروکربن‌های آروماتیک (معطر) تک حلقه‌ای یا چند حلقه‌ای» نیز شناخته می‌شوند عضو اصلی آنها بنزن است.
بنزن، تولوئن و زایلن‌ها (BTX) سه محصول اصلی آروماتیکی می‌باشند.
خواص کلی هیدروکربن‌های آروماتیک:
- معطر هستند.
2. نسبت کربن به هیدروژن در آنها بالاست.
3. با شعله‌ای به رنگ زرد دوده‌ای تندی می‌سوزند زیرا نسبت کربن به هیدروژن بالایی دارند.
4. تحت واکنش‌های جایگزینی الکتروفیل و جانشینی‌های آروماتیک نوکلئوفیل قرار می‌گیرند.
در مجموع قاره آمریکا بیشترین سهم را از تولید ترکیبات آروماتیک به خود اختصاص داده است.
پیش‌بینی می‌شود ارزش بازار آروماتیک‌ها در جهان تا سال 2032 با نرخ رشد مرکب سالانه 5.9 درصد به 11 میلیارد دلار برسد.
بنزن
در سال 2018، ظرفیت جهانی تولید بنزن بالغ بر 65 میلیون تن بوده است.
SINOPEC چین بزرگترین تولید کننده بنزن در جهان است.
افزودن بنزن به بنزین، عدد اکتان بنزین را افزایش و احتمال کوبش موتور را کاهش می‌دهد. به همین دلیل تا دهه ۱۹۵۰ بیشتر بنزین‌ها چندین درصد بنزن داشتند اما پس از آن تترا اتیل سرب رایج‌تر از بنزن شد.
منسوخ شدن بنزین‌های سرب‌دار باعث بازگشت بنزن به بنزین‌های برخی کشورها شده‌است اما با توجه به اثرات منفی این ماده بر سلامتی مقررات سختی در مورد میزان بنزن بنزین وضع شده است که معمولاً میزان آن را به کمتر از یک درصد محدود کرده است.
مشتقات بنزن
بِنزِنBenzene) ) با فرمول مولکولی C6H6 نوعی هیدروکربن حلقوی است که سرگروه آروماتیک‌ها نیز است همچنین مایعی است بی‌رنگ، خوشبو و فرار که با شعله زرد رنگ همراه با دوده می‌سوزد.
تولوئن
در سال 2018، ظرفیت جهانی تولید تولوئن بالغ بر 2.8 میلیون تن بوده است.
SINOPEC چین بزرگترین تولید کننده بنزن در جهان است.
مشتقات تولوئن
تولوئن(Toluene)، از هیدروکربن‌های آروماتیک است و به مقدار زیادی در قطران زغال سنگ یافت می‌شود. مایعی بی‌رنگ و مشتعل است و به عنوان حلال در صنایع مختلفی چون رنگ و رزین کاربرد دارد.
با اکسایش تولوئن توسط یک اکسنده قوی نظیر سولفوسالیسیک اسید می‌توانیم به یکی از مشتقات تولوئن به نام بنزوئیک اسید دست یافت. بنزوئیک اسید جامدی سفید رنگ با بلورهای سوزنی شکل است که خاصیت ضد کپک داشته و به همین دلیل در صنعت سوسیس و کالباس‌سازی از آن استفاده می‌شود. مشتقات بنزن عمدتا سرطان‌زا هستند.
زایلن
در سال 2018، ظرفیت جهانی تولید زایلن‌ها بالغ بر 82 میلیون تن بوده و عمدتا در آسیا واقع شده است. 10 تولید کننده بزرگ زایلن، 47 درصد از بازار را به خود اختصاص داده‌اند که اکثر آنها نیز در آسیا مستقر هستند.
SINOPEC و ExxonMobil از بزرگترین تولید کننده‌های زایلن در جهان هستند.
مشتقات زایلن
زایلن (Xylene) عبارتی است که در مورد مخلوط سه ایزومر زایلین یعنی اورتو-زایلین(OX)، متا-زایلین (MX) و پارا-زایلین (PX) استفاده می‌شود. از عمده کاربردهای این مخلوط به عنوان حلال در صنایع مختلف است.
زایلن‌ها بر اساس این که کدام اتم کربن به گروه متیل متصل شده است، نامگذاری می‌شود. این ایزومرها دارای خواص فیزیکی و شیمیایی مختلف از جمله قطبیت و اسیدیته هستند.
شرکت از چهار واحد عملیاتی پیش تفکیک خوراک (PF)، آروماتیک (AR) ، پارازیلین (PX) و سرویس‌های جانبی ومخازن (CF) تشکیل شده و در مجموع مشتمل بر 11 ناحیه عملیاتی است.
نفتا و بنزین پیرولیز، خوراک‌های ورودی به این شرکت و محصولات تولیدی اصلی آن نیز بنزن، ارتوزایلین و پارازایلین می‌باشد.
خوراک بنزین پیرولیز از شرکت پتروشیمی امیرکبیر و عمده خوراک نفتا از مناطق نفت خیزجنوب (منطقه پازنان) و مابقی (خوراک نفتا مورد نیاز) از دیگر منابع مانند پالایشگاه‌های پارسیان، فجرجم و آبادان تأمین می‌شود.
بررسی روند قیمتی آروماتیک‌ها و مواد اولیه
خوراک شرکت‌های آروماتیکی عمدتا نفتا، میعانات گازی و بنزین پیرولیز می‌باشد.
نرخ‌های تولوئن، بنزن و زایلن و همچنین نرخ بنزین پیرولیز و نفتا فوب خلیج فارس (دلار/تن) می‌باشد.
نرخ میعانات گازی (منتشر شده در نشریه پلتس) متعلق به پارس جنوبی است.
فروش شرکت‌ها به طور کلی به چهار دسته تقسیم می‌شود، صادراتی، بین مجتمعی، بورسی و فروش مستقیم.
فروش بین مجتمعی بر اساس قراردادهای بلند مدت و با ترم پرداخت 45 روز پس از تحویل محصول، وصول می‌شود.
مقاصد صادراتی امارات متحده عربی، چین، هند، جمهوری آذربایجان، پاکستان و ازبکستان می‌باشد.
قیمت گاز طبیعی در چهار هاب اصلی
“فرمول محاسبه نرخ گاز خوراک پتروشیمی‌ها (مترمکعب)”
0.5*(میانگین وزنی مصرف داخلی، صادراتی و وارداتی)
+
0.5*(میانگین 4 هاب بین‌المللی)
محاسبه نرخ گاز خوراک پتروشیمی‌ها
نرخ گاز مصرفی پتروشیمی‌ها طبق فرمول ارائه شده تقریبا 14/3 سنت به دست می‌آید.
معرفی شرکت پتروشیمی بوعلی سینا
شرکت پتروشیمی بوعلی سینا به عنوان سومین شرکت تولیدکننده آروماتیک کشور در بندر ماهشهر قرار دارد. این شرکت در سال 1399 در بازار دوم فرابورس با سرمایه‌ی 350 میلیارد تومان عرضه اولیه شد.
بوعلی مالک 11.4 درصد از سهام پتروشیمی شهید تندگویان و همچنین 1 درصد از سهام پتروشیمی مارون است.
ساختار سهامداری در پتروشیمی بوعلی سینا
مفروضات تحلیل
پتروشیمی بوعلی با ظرفیت اسمی تولید سالانه 1,729 هزار تن محصول، سومین شرکت آروماتیکی کشور است.
محصولات شرکت به چهار دسته‌ی عمده شامل برش سبک، آروماتیک‌ها، برش سنگین و سبد بنزین تقسیم می‌شوند که نرخ‌گذاری این محصولات به ترتیب نسبتی از نرخ نفتا، پارازایلین و نفت برنت در نظر گرفته شده است.
باتوجه به اینکه شگویا و بوعلی هر دو در بندر ماهشهر قرار دارند بوعلی سینا تعهد دارد که پارازایلین مورد نیاز پتروشیمی تندگویان را تامین کند لذا با توجه به این تعهد الویت این پتروشیمی تولید ریفرمیت نیست.
در گزارش 6 ماهه، شرکت در بخش سایر درآمدهای عملیاتی 1,997 میلیارد تومان از بابت تعدیل نرخ فروش محصولات شناسایی کرده است که تکرارشونده نیست.
شرکت مشاور سرمایه‌گذاری دانایان دارای مجوز رسمی تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار تهران، با ارائه‌ی خدمات تحلیلی و مشاوره‌ی مالی در زمینه‌های سرمایه‌گذاری، ادغام و تملیک، مدیریت ریسک، تامین مالی و اصلاح ساختار مالی و سازمانی با استفاده از کارشناسان باتجربه و متخصص در راستای حداکثرسازی منافع مشتریان و ذینفعان فعالیت می‌کند. ما در شرکت مشاور سرمایه‌گذاری دانایان بر آنیم با ارائه محدوده وسیعی از خدمات مالی، ابزارها و محصولات مالی متنوع قدمی کوچک اما تأثیرگذار در جهت ارتقاء سطح خدمات مالی کشور برداریم. خدمات سازمانی قابل ارائه:
- تحلیل و ارزش‌گذاری
- مشاوره سرمایه‌گذاری
- مشاوره تأمین مالی
- مشاوره عرضه و پذیرش
سلب مسئولیت: این گزارش و محتوای آن صرفا جهت اطلاع از آخرین وضعیت بازارهای دارایی بوده و به تنهایی جهت اخذ تصمیمات سرمایه‌گذاری مناسب نیست و مشاور سرمایه‌گذاری دانایان مسئولیتی در قبال خرید و فروش‌های صورت گرفته نخواهد داشت.
تحلیل‌گر : مرضیه نوروزی
